Àwọn orúkọ orílẹ̀-èdè àti àwọn orúkọ olú-ìlú wọn ní èdè Yorùbá

Back to: Yoruba SS2

Ẹ káàárọ̀ ọmọ mi pẹ̀lú ọgbọ́n àti ẹ̀rí ọkàn!
Báwo lara rẹ? Mo mọ̀ pé o ti mọ̀ pé ìmọ̀ kì í tó ẹlòmíràn—àfi ẹni tó bá ṣiṣẹ́ pẹ̀lú rẹ. Lónìí, a ní kókó ẹ̀kọ́ kan tó lè ràn é lọwọ tó bá fẹ́ máa bá ayé sọ̀rọ̀, kó túmọ̀ ohun tí àwọn ènìyàn ń sọ, àti kí o mọ ibi tí àwọn orílẹ̀-èdè tó yàtọ̀ yàtọ̀ wà àti orúkọ olú-ìlú wọn ní èdè Yorùbá. Kí n tó pé, jẹ́ ká fi ẹ̀kọ́ yìí sílẹ̀ lórí okùn ìmọ̀!

Ìtẹ̀síwájú:
Ní gbogbo agbègbè ayé, orílẹ̀-èdè ló yàtọ̀ síra. Gẹ́gẹ́ bí ọmọ Yorùbá, ó yẹ kó o mọ pé orúkọ àwọn orílẹ̀-èdè àti olú-ìlú wọn ní èdè Yorùbá ni à ń fi ṣàlàyé ọgbọ́n, ìtàn àti ìbáṣepọ̀ wa pẹ̀lú àwọn èdè míì. Nígbà míì, a kì í lo orúkọ Gẹẹsi pẹ̀lú, àwa Yorùbá máa túmọ̀ rẹ̀ sí tirẹ̀, torí pé a ní èdè tìwá.

Àwọn Àpẹẹrẹ Orílẹ̀-èdè àti Olú-ìlú wọn ní èdè Yorùbá:

1. Nàìjíríà – Olú-ìlú rẹ̀ ni Abuja
2. Gána – Olú-ìlú rẹ̀ ni Akra
3. Ilẹ̀ Gẹ̀ẹ́sì (England) – Olú-ìlú rẹ̀ ni Lọndọnu
4. Ilẹ̀ Faranse (France) – Olú-ìlú rẹ̀ ni Párísì
5. Amẹ́ríkà (United States of America) – Olú-ìlú rẹ̀ ni Wọ̀ṣinítọ̀nù D.C.
6. Kèníà (Kenya) – Olú-ìlú rẹ̀ ni Nàíróbì
7. Ilẹ̀ Jámánì (Germany) – Olú-ìlú rẹ̀ ni Bẹ́línì
8. Ilẹ̀ Japan – Olú-ìlú rẹ̀ ni Tókíò
9. South Africa (Gúúsù Áfíríkà) – Olú-ìlú mẹ́ta wà: Pretoria, Cape Town, àti Bloemfontein

Ìmúlò rẹ̀ nínú ìgbàlódé:
Ní ṣíṣe àfihàn nípò tó péye, gẹ́gẹ́ bí ọjọ́ iwájú akọ̀ròyìn, aṣáájú-ṣọ̀rọ̀, amójútó-ìlú, onímọ̀ ìkọ̀wé tàbí olùkọ́, o ní láti mọ àwọn orílẹ̀-èdè yìí. Bí wọ́n bá ń sọ nípàtàkì pé “Olú-ìlú Faranse ni Paris”, ó yẹ kí o lè sọ pé “Olú-ìlú Ilẹ̀ Faranse ni Párísì” ní èdè Yorùbá.

Ìtàn kékèké:
Láyé ọmọbìnrin kan tí orúkọ rẹ̀ ń jẹ́ Anike, nílé-èkó àtààrò̀. Ní ọjọ́ kan, olùkọ́ fi ìwé àkànṣe gùn wọn pé kí wọn sọ àwọn orílẹ̀-èdè àti olú-ìlú wọn ní èdè Yorùbá. Gbogbo ènìyàn rẹrìn-ín, ṣùgbọ́n Anike lù ú ní kó. Ó sọ pé: “Olú-ìlú Nàìjíríà ni Abuja, ti Gána ni Akra, ti Amẹ́ríkà ni Wọ̀ṣinítọ̀nù D.C.” Gbogbo ènìyàn fi ọwọ́ gbá a.

Akopọ:
A kọ́ lónìí pé àwọn orílẹ̀-èdè àti olú-ìlú wọn ní èdè Yorùbá jẹ́ apá pàtàkì nínú ìmọ̀ tí a ní láti ní gẹ́gẹ́ bí ọmọ tuntun ti ọjọ́ iwájú. Èdè Yorùbá kò pé lórúkọ Gẹẹsi; a ní tìwá, a sì gbọdọ̀ maa lo wọ́n dáadáa.

Ìdánwò kékèké:

1. Kí ni orúkọ olú-ìlú Amẹ́ríkà ní èdè Yorùbá?
2. Ṣàkóso orílẹ̀-èdè tí olú-ìlú rẹ̀ jẹ́ Akra.
3. Mẹ́ta lára àwọn orílẹ̀-èdè tí o mọ olú-ìlú wọn ní èdè Yorùbá.
4. Kí ló jẹ́ àmúlò ìmọ̀ yìí nínú àyẹ̀wò tàbí ìpò ọ̀fíìsì?

Ìfaradà àti Ìfaramọ́:
Ọmọ mi olóyè, mo ní inú dùn pé o ti ṣàkíyèsí, o sì ti fi agbára gbọ́ ẹ̀kọ́ yìí. Máa lo ìmọ̀ yìí ní gbogbo agbègbè tí o bá wà. Rántí pé èdè Yorùbá rẹ̀ yé, ó wà lórí ètò, ó sì jẹ́ bọ́ọlù ọgbọ́n! Tẹ̀síwájú pẹ̀lú Afrilearn, ọmọ rere!