Ìtàn Ìròyìn – Ìtumọ̀ àti Àpẹẹrẹ Rẹ̀

Back to: Yoruba SS2

Ẹ káàárọ̀ ọmọ mi onígbàgbọ́ àti olùkànsí!
Báwo ni mo ṣe lè ṣe àlàyé tó pé ju fún ẹ lónìí? Mo ní ìrètí pé o wà dáadáa, o sì ti yára fọ́hùn sí ẹ̀kọ́ tuntun. Ọjọ́ yìí, a máa kó ẹ̀kọ́ míì tí ó jẹ́ apá pataki nínú àṣà àti èdè wa – ìtàn ìròyìn. Ẹ jọ̀wọ́, jẹ́ kó o máa gbọ́ pẹ̀lú àyọ̀ àti ìfọkànbalẹ̀.

Ìtàn Ìròyìn – Kí ni í ṣe?
Ìtàn ìròyìn jẹ́ ìtàn tó dá lórí ìṣẹ̀lẹ̀ gidi tó ti ṣẹlẹ̀. Kò dá lórí àlàyé tàbí àròsọ; kò jẹ́ irọ̀, kò jẹ́ àṣà, kó sì jẹ́ aláwàdà. Ẹni tó bá sọ ìtàn ìròyìn gbọdọ̀ jẹ́ ẹni tó fi ọwọ́ àtàwọn oju wò ìṣẹ̀lẹ̀ náà, tàbí ẹni tí wọ́n sọ fún pẹ̀lú ìmúlòlùú.

Àwọn àpẹẹrẹ ìtàn ìròyìn:

1. Ìtàn ìjì líle tó bà ilé lù ní Ìkòròdú
2. Ìròyìn ìbìkan tí ọmọdé sùn nítorí àìlera
3. Ìròyìn àpapọ̀ lórí ìkó àṣírí jùlọ kan
4. Ìròyìn ìjọba tó fi ìpinnu tuntun jáde

Àwọn ànfààní ìtàn ìròyìn:

• Ó jẹ́ kó o mọ ohun tó ń ṣẹlẹ̀ káàkiri
• Ó jẹ́ kó o mọ ọ̀rọ̀ ìlera, ètò ilú, àjọṣepọ̀ àti àṣà
• Ó kó ìmọ̀ tuntun wá fún wa
• Ó dá wa lójú pé ká mọ ohun tí a gbọ́dọ̀ ṣe

Àpẹẹrẹ ìtàn ìròyìn kékèké:
“Ìjì líle gbà ilé mẹ́ta nì Ìkòròdú”
Ní ọjọ́ Ẹti tó kọjá, ìjì tó túbọ̀ lágbára gbà ilé mẹ́ta nì Ìkòròdú. Ọpọlọpọ àwọn aráadugbo fi àwọn ohun-ini wọn ṣìlè tí wọ́n sì sà lọ síbi ààbò. Ọjọ́ kejì rẹ, àwọn agbẹ̀jọ́rò gómìnà wá bá àwọn ará yìí ròyìn. Ẹgbẹ́ àbò ló dá ilé kan dúró kí wọ́n tó fọ́. Àwọn agbègbè bíi Èbúté-Mẹta àti Ọ̀jà Ọbà ní fífi ògùṣù silẹ̀.

Ìyàtọ̀ ìtàn ìròyìn àti àròsọ:

• Ìtàn àròsọ máa ń kó ẹranko, aláwàdà àti àsọyé jọ.
• Ìtàn ìròyìn jẹ́ gidi, tó ṣẹlẹ̀ gangan, tó sì jẹ́ ka mọ́ ohun tó ń lọ lórí ayé.
• Ìtàn ìròyìn kò ní ẹranko tí ń sọ̀rọ̀ bí ènìyàn.
• A máa ń rí i nínú ìwé iroyin, redio, tàbí tẹlifísàn.

Àwọn ohun tó yẹ kí ìtàn ìròyìn ní:

1. Ó gbọdọ̀ jẹ́ gidi – kì í ṣe àròsọ
2. Ó gbọdọ̀ ní ibi tó ti ṣẹlẹ̀
3. Ó gbọdọ̀ ní ọjọ́ àti àkókò
4. Ó gbọdọ̀ ní ẹni tí ó ní irújú tó sọ
5. Ó gbọdọ̀ ní kókó tí ó ṣe pàtàkì

Akopọ:
A ti kọ́ pé ìtàn ìròyìn jẹ́ ohun tó ṣẹlẹ̀ gangan, tí a fi ń kọ́ àwọn ènìyàn lórí ọ̀rọ̀ àyíká wọn. Kò dá lórí àlàyé tàbí eré, kó sì ṣe afẹ́sónà. Ó jẹ́ kó o mọ ibi tí ayé ti wà àti ibi tí ayé ń lọ.

Ìdánwò Kékèké:

1. Kí ni ìtàn ìròyìn?
2. Darukọ mẹ́ta lára àwọn ohun tó yẹ kí ìtàn ìròyìn ní.
3. Ṣàlàyé ìyàtọ̀ tí ó wà láàárín ìtàn àròsọ àti ìtàn ìròyìn.
4. Kí ni ànfààní tó wà nínú mímọ̀ ìtàn ìròyìn?

Ìfaramọ́ àti Ìdúpẹ́:
Mo níyì rẹ gan-an, ọmọ mi. Mo mọ̀ pé o jẹ́ akẹ́kọ̀ọ́ tó nífẹẹ̀ sí àṣà àti èdè rẹ. Máa fọkàn tútù kọ́ ẹ̀kọ́ rẹ pẹ̀lú Afrilearn. Ẹ̀kọ́ tó kàn l’ọsẹ̀ tó ń bọ yóò túbò̀ jọ̀ọ́sí, o sì ní fi ẹ̀mí bà ẹ lórí. Máa tẹ̀síwájú, ọmọ rere!