Back to: Yoruba SS3
Lítírẹṣọ̀: Àlẹ́kọ̀
Ẹ káàbọ̀ ọmọ mi,
Báwo l’ó ṣe wà? A dúpẹ́ pé o tún wá sí ẹ̀kọ́ lónìí. Ẹ̀kọ́ tá a ní lónìí jẹ́ amuyẹ púpọ̀ nínú lítírẹṣọ̀ Yorùbá, ó sì jẹ́ apá tí gbogbo ọmọ Yorùbá gbọ́dọ̀ mọ. A máa kẹ́kọ̀ọ́ nípa àlẹ̀kọ̀, ẹ̀ka pataki nínú ewi Yorùbá.
Kí ni Àlẹ̀kọ̀?
Àlẹ̀kọ̀ jẹ́ irú ewì tí a fi ń kọ ẹ̀kọ́. Ó ní èrò, ó ní ohun tí ó ń kọni nípa ayé, ìwa, àti ìmúlò ọgbọ́n. Ó lè jẹ́ ẹ̀kọ́ ìwà, ẹ̀kọ́ ìmọ̀, tàbí àkíyèsí nínú ayé. A máa ń fi àlẹ̀kọ̀ kọ àwọn ọmọ nípa ìtọ́nisọ́nà, àti pé kí wọn ṣe ohun tó tó.
Àlẹ̀kọ̀ yàtọ̀ sí orin ayẹyẹ, torí pé kì í ṣe fún ìtùnú tàbí ìgbádùn. Kàkà bẹ́ẹ̀, ó jẹ́ kí ẹni tó gbọ́ ronú pẹ̀lú kí ó ṣe àfihàn ìmúlò.
Àwọn ànímọ̀ àlẹ̀kọ̀:
Ó ní ẹ̀kọ́ àtọkànwá.
Ó máa ń jẹ́ kókó fún ìmúlò.
Ó le kó ipa bá òwe, àpẹẹrẹ àti àkíyèsí.
Ó rọrùn láti mọ̀ ọ nítorí pé kì í pé ju.
Àpẹẹrẹ Àlẹ̀kọ̀:
“Níbi tí wàrà wà, eégún kì í wọ̀”
“Ọmọ tí kò gbọ́ ìtàn, á fẹ́yà ṣàṣí”
“Kíni tó yẹ kí a ṣe, ká fi ìrònú sẹ́yìn.”
Ewì bíi yìí ni a fi ń kọ̀ ọmọdé àti àgàgà pé kó yẹ kí wọ́n fi agbára ṣe ohun tó yẹ ká fi ọgbọ́n ṣe. Ó jẹ́ òpò-òpò ní ẹ̀kọ́ àti àlàyé.
Ìmúlò Àlẹ̀kọ̀ Nínú Ẹ̀dá Ayé
Àlẹ̀kọ̀ wúlò nínú ilé, nínú ṣọ́ọ̀ṣì, nínú ayẹyẹ, àti nípa ìtọ́ni ọmọ. Bí àpẹẹrẹ, àwọn obi Yorùbá máa ń lo àlẹ̀kọ̀ láti dá ọmọ lójú, kí wọn fi hàn pé ohun tí wọ́n ń sọ ní ẹ̀kọ́ yóò wúlò fún ọjọ́ iwájú.
Àwọn alágbe àti àwọn akẹ́kọ̀ọ́ lítírẹṣọ̀ lo àlẹ̀kọ̀ láti sọ ohun tí wọ́n bá fẹ́ sọ nípa ìdàgbàsókè àti ìmúlò ìwà rere.
Ìkúpọ̀n Àkọ́kọ́
Àlẹ̀kọ̀ jẹ́ irú ewì tí a fi ń kọ ẹ̀kọ́ àti ìtọ́nisọ́nà.
Ó rọrùn, ó kún fún ọgbọ́n, ó sì ní àlàyé.
Ó wúlò nínú ẹ̀kọ́ ọmọ, nínú ayẹyẹ àti nínú ìdájọ́ awujọ.
Ó máa ń jẹ́ apá pataki lítírẹṣọ̀ Yorùbá.
Ìdánwò Kékèké
Kí ni àlẹ̀kọ̀?
Mẹ́ta nínú ànímọ̀ àlẹ̀kọ̀ ni kí o darukọ.
Kí ló fà á tí Yorùbá fi ń lo àlẹ̀kọ̀ lórí ẹ̀kọ́ ọmọ?
Ṣàlàyé àlẹ̀kọ̀ yìí: “Ọmọ tí kò gbọ́ ìtàn, á fẹ́yà ṣàṣí.”
Ìfaramọ́ àti Àtìlẹ́yìn
O ṣe gidi ọmọ mi. Bí o ṣe kọ́ àlẹ̀kọ̀ lónìí, o ti gbà ọgbọn lórí bí a ṣe ń fi ẹ̀dá, ìwà rere, àti ìmọ̀ ṣe ẹ̀kọ́. Máa gbìyànjú, a fọkàn tán pé ìlú rẹ yóò lérò rere rẹ. Afrilearn wà pẹ̀lú rẹ. Ọlọ́run á fún ọ ní ọgbọ́n àti ìmúra síi. O ti ṣe dáadáa!