Back to: Yoruba SS3
Èdá-èdè: Àmọ̀ràn Orúkọ Kíkọ Ní Èdè Yorùbá
Ẹ káàbọ̀ ọmọ mi,
O ṣe dáadáa pé o wà níbẹ̀ lónìí. Ẹ̀kọ́ wa lónìí jẹ́ amuyẹ púpọ̀ torí pé ó ṣe pàtàkì fún àìdánimọ̀ ènìyàn, àtẹ̀yìnwá rẹ, àti àṣà Yorùbá. A máa kẹ́kọ̀ọ́ nípa àmòràn orúkọ kíkọ nínú èdè Yorùbá. Mura sílẹ̀ ká gbádùn ẹ̀kọ́ kẹ́kẹ́ wa.
Kí ni Àmòràn Orúkọ?
Àmòràn orúkọ túmọ̀ sí ìtumọ̀, àlàyé tàbí ìdí tí wọ́n fi ń pè ènìyàn pẹ̀lú orúkọ kan. Ní èdè Yorùbá, orúkọ kì í ṣe orúkọ lasán; ó ní itumọ̀ tí ó jinlẹ̀, tí ó máa ń ṣàfihàn ayé ẹni, ibi tá a ti bí i, tàbí àkókò tí a bí i.
Orúkọ Yorùbá lè jẹ́ orúkọ ìbílẹ̀, orúkọ orò, orúkọ àbísọ, orúkọ ìnàméfa, àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ. Àmòràn orúkọ ni kó jẹ́ pé ẹni tí a bí ní ọjọ́ àjálù, wọ́n le pe e ní Àjàní. Tí ọmọ bá wáyé lẹ́yìn àdúrà púpọ̀, wọ́n le pe e ní Àdúràgbèmí. Orúkọ náà ló ń jẹ́ kí a mọ ibi tí ẹni yìí ti wá.
Àwọn Àpẹẹrẹ Àmòràn Orúkọ
Ayọ̀délé – Ayọ̀ ti dé. Ó fi hàn pé ayọ̀ ló tọ̀ ọmọ náà wá.
Tèmítọ́pẹ́ – Mo ní ìdúpẹ́ pé Tèmí ti tó.
Bàbájídé – Baba ti jìde. Ó máa ń jẹ́ orúkọ ọmọ tí baba rẹ padà wá nígbà ìbí rẹ̀.
Ìyàbò̀ – Ìyá tún bọ̀. A bí ọmọ náà lẹ́yìn tí ìyá kan padà dé.
Ọmọ́táyọ̀ – Ọmọ ti ayọ̀ wà lórí rẹ̀.
Àwọn orúkọ yìí yàtọ̀ pẹ̀lú itumọ̀ tí wọn kó, tí wọ́n sì ń sọ ìtàn tí kò ṣànà nípa ẹni tí a pe.
Àmòràn Orúkọ àti Àṣà Yorùbá
Ní ilẹ̀ Yorùbá, orúkọ kì í ṣe ohun tí a máa gbà gbẹ́. Ẹ̀dá ènìyàn ní orúkọ rẹ. Àwọn ará wa gbà pé orúkọ lè ní ipa lórí ayé ènìyàn. Nígbà míì, a máa pe orúkọ náà káàkiri orílẹ̀-èdè yálà níbi ayẹyẹ, ibi iṣẹ́, tàbí nínú ètò ẹ̀sìn.
Ìkúpọ̀n Àkọ́kọ́
Àmòràn orúkọ jẹ́ ìtumọ̀ àti àlàyé orúkọ ènìyàn nínú èdè Yorùbá.
Ó kún fún àṣà àti ìtàn ìdílé.
Orúkọ Yorùbá kì í jẹ́ lasán; ó ní àkòrí àti ẹ̀kọ́ pẹ̀lú.
A lè mọ ìtàn ènìyàn pẹ̀lú àlàyé orúkọ rẹ̀.
Ìdánwò Kékèké
Kí ni ìtumọ̀ àmòràn orúkọ?
Darukọ orúkọ mẹ́ta pẹ̀lú àmòràn wọn.
Kí ló fi hàn pé orúkọ jẹ́ apá pataki nínú àṣà Yorùbá?
Ṣe gbogbo orúkọ Yorùbá ní itumọ̀? Ṣàlàyé.
Ìfaramọ́ àti Àtìlẹ́yìn
O ṣeun ọmọ mi, mo mọ̀ pé o gbọ́ ẹ̀kọ́ lónìí dáadáa. Máṣe gbagbé pé orúkọ rẹ kún fún ìtumọ̀ àti ìtàn tó wúlò. Bí o bá mọ itumọ̀ rẹ, o mọ ara rẹ dáadáa. Afrilearn wà pẹ̀lú rẹ. Máa gbìyànjú, o ti dájú pé o máa ṣàṣeyọrí. Tẹ̀síwájú!