Back to: Yoruba SS2
Ẹ káàbọ̀ ọmọ mi, ọ̀mọ̀ tuntun tó nífẹẹ́ ẹ̀kọ́,
Báwo ni o ṣe wà lónìí? Ó dájú pé o ti yára mú ọwọ́ rẹ sẹ́yìn lẹ́yìn ìwé. Lónìí a máa tẹ̀síwájú ninu ẹ̀kọ́ tó ṣe pàtàkì pẹ̀lú ìtúpalẹ̀ ọ̀rọ̀ Yorùbá, ká lè mọ bí a ṣe n lo wọn dáadáa. Ẹ̀kọ́ wa lónìí ni Ìtúpalẹ̀ Ọ̀rọ̀ Orúkọ pẹ̀lú Ọ̀rọ̀ Àtọkànwá.
Kí ni Ọ̀rọ̀ Àtọkànwá?
Ọ̀rọ̀ àtọkànwá jẹ́ ọ̀rọ̀ tó ń ṣàlàyé, tó ń ṣàfihàn, tàbí tó ń tọ́ka sí orúkọ kan. Ó jẹ́ kí orúkọ rí ìtùnú lẹ́nu àkọsílẹ̀ àti ọ̀rọ̀ wa. Àwọn ọ̀rọ̀ àtọkànwá ni: yìí, yẹn, wọ̀n, èyí, ẹni yìí, ẹni yẹn, àwọn wọ̀n yìí, àwọn wọ̀n yẹn, àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ.
Apẹẹrẹ:
– Ọmọ yìí jẹ́ olóòtọ́.
– Ilé yẹn dàrú.
– Èyí ni ìwé mi.
– Mo fẹ́ bá àwọn wọ̀n yẹn sọrọ.
Kí ni Ìtúpalẹ̀ Ọ̀rọ̀ Orúkọ Pẹ̀lú Ọ̀rọ̀ Àtọkànwá?
Ìtúpalẹ̀ ọ̀rọ̀ orúkọ pẹ̀lú àtọkànwá túmọ̀ sí bí a ṣe n ṣe àkàwé àtàtọka lórí orúkọ tó wà nínú gbolohun, kí a lè mọ orúkọ tí a ń sọ lórí rẹ dáadáa. Àtọkànwá ń sọ orúkọ di kedere, tí kì í ṣe àrọ̀.
Ìpín Ìtúpalẹ̀ náà ni:
- Ìtọ́kasí Ta ni? – Ọmọ yìí, ẹni yẹn, ọ̀rẹ́ yìí
- Ìtọ́kasí Ohun Kí ni? – Iwe yìí, aṣọ yẹn
- Ìtọ́kasí Ibi Kí ni? – Ilé yìí, ilé ìwé yẹn
- Ìtọ́kasí Ẹgbẹ́ tàbí Ọ̀pọ̀: Àwọn wọ̀n yìí, àwọn wọ̀n yẹn
Àpẹẹrẹ Kékèké:
– Ilé yìí dùn gan-an.
– Mo fẹ́ ka ìwé yẹn.
– Èyí ti dara jùlọ.
– Àwọn ọmọ wọ̀n yìí lẹ́kọ́.
Kí ló ṣe pàtàkì nípa ìtúpalẹ̀ yìí?
– Ó ràn wa lọ́wọ́ láti sọ orúkọ dáadáa lórí bí a ṣe fẹ́ ṣe ìtọ́ka sí i.
– Ó jọ ká lè yàtọ̀ sí ohun tí a sọ kọ́kọ́.
– Ó jẹ́ kí a má dákẹ́kọ̀ tí a bá ń sọ̀rọ̀.
– Ó jẹ́ kí a lè dá orúkọ mọ̀ọ́kan-ṣoṣo kedere nípa ọwọ́ àtọkànwá.
Ìdánwò Kékèké:
- Ṣàlàyé ọ̀rọ̀ àtọkànwá.
- Mẹ́nuba mẹ́rin nínú àwọn àtọkànwá tí a kọ́ lónìí.
- Yàtọ̀ sí orúkọ nínú gbolohun yìí: “Èyí ni aṣọ tuntun mi.”
- Kọ gbolohun kan tí orúkọ àti àtọkànwá wà nínú rẹ̀.
Ìfaramọ́ àti Ìtìlẹ̀yìn:
Ẹ̀kọ́ tí a kọ lónìí ṣe pàtàkì gan-an fún kíkó èdè Yorùbá dáadáa. Ọmọ mi, má ṣàgbéyàjú ohunkóhun. Bí o ṣe ń kọ́, ranti pé Afrilearn wà pẹ̀lú rẹ ní gbogbo ìgbà, ká le gbìyànjú, ká sì tẹ̀síwájú. Ẹ̀kọ́ yìí ní agbára láti tú èdè rẹ di mimọ́ pátápátá. Tẹ̀síwájú, ọmọ rere!