EDE – Atúnyẹ̀wò Oríṣìíríṣìí Èyà Àwẹ̀ Gbolóhùn ASA – Àwọn Òrìṣà Ilé Yorùbá – Ogun LITIRẸSO – Kíkà ìwé Lítirẹ́sò Tí ìjọba Yàn

Back to: Yoruba JSS 3

Ẹ káàbọ̀ sí kíláàsì!

Ẹ̀kọ́ wa lónìí yóò jẹ́ kíkún nípa àwọn ẹ̀yà àwẹ̀ gbolóhùn, yàtọ̀ sí àwẹ̀ gbolóhùn pẹ̀lú, a máa wo oríṣìíríṣìí wọn tí a lè lo nínú ọ̀rọ̀ Yorùbá tó ṣòro lójú méjì, ṣùgbọ́n tó rọrùn tí a bá mọ bí a ṣe máa lo wọn.

EDE – Atúnyẹ̀wò Oríṣìíríṣìí Èyà Àwẹ̀ Gbolóhùn

ASA – Àwọn Òrìṣà Ilé Yorùbá – Ogun

LITIRẸSO – Kíkà ìwé Lítirẹ́sò Tí ìjọba Yàn

EDE – Atúnyẹ̀wò Oríṣìíríṣìí Ẹ̀yà Àwẹ̀ Gbolóhùn

Àwẹ̀ gbolóhùn ni àwọn kékèké tó ń darí ìtumọ̀ gbolóhùn, wọ́n sì wà ní oríṣìíríṣìí. Ẹ jẹ́ ká wo ẹ̀yà wọn pẹ̀lú àpẹẹrẹ:

1. Àwẹ̀ Asopọ̀ (Conjunctions): Wọ́n ń fi àwọn ọ̀rọ̀ jọ gẹ́gẹ́ bí:

ati, tàbí, ṣùgbọ́n

Àpẹẹrẹ: Mo ra búrẹ́dì ati bùlúùsì.

2. Àwẹ̀ Àpapọ̀ (Prepositions): Wọ́n ṣàfihàn ìbáṣepọ̀ àárín orúkọ.

ní, sí, látàrí, pẹ̀lú

Àpẹẹrẹ: Ó wà ní ilé.

3. Àwẹ̀ ìfọwọ́sowọpọ̀ (Correlative Conjunctions):

Gẹ́gẹ́ bí: bí…bí, tàbí…tàbí

Àpẹẹrẹ: Bí o bá fẹ́ lọ, bí o bá fẹ́ dúró, sọ fún mi.

4. Àwẹ̀ Ìtàn (Relative Pronouns):

Àwọn tó ń darí ọ̀rọ̀ sí àwọn tó jẹ́ apá gbolóhùn.

Àpẹẹrẹ: Ọmọ tí mo rí yẹn ni.

Gbogbo ẹ̀yà yìí ní ipa pataki nínú kíkó ọ̀rọ̀ tó dáa àti tó dájú jọ.

ASA – Àwọn Òrìṣà Ilé Yorùbá – Ògún

Lónìí, a máa kọ́ nípa òrìṣà kan pàtàkì jù lọ nínú àṣà Yorùbá: Ògún.

Ògún ni òrìṣà irin, iṣẹ́ ọwọ́, ogun àti ìtẹ̀síwájú. Yorùbá gbà pé òun ni wọ́n kọ́ ọkò, ọ̀bẹ̀, àti irinṣẹ́ tó yọrí sí ìdàgbàsókè. Ọ̀pọ̀ aṣáájú, ògá iṣẹ́, àti ọlọ́ọ́pá máa ń bẹbẹ Ògún kí wọ́n tó bẹ̀rẹ̀ iṣẹ́.

Àwọn ohun tí ó jẹ́ àfihàn Ògún:

Ògún fẹ́ ẹ̀jẹ̀: ni ṣàkíyèsí, wọ́n máa rúbọ ẹran pupa fún un.

Àjọyọ̀ rẹ jẹ́ Ògún festival, ní kété tó bá ṣe ọjọ́ rẹ, wọ́n máa ṣe ajọdún pẹ̀lú orin, ìjo àti ẹbọ.

Ilé tí wọ́n ṣàdúrà sí ni Ire, nípò tí ó wà lórílẹ̀-èdè Naijiria.

Ògún ń jẹ́ ká mọyì iṣẹ́ ọwọ́, ìlúmọ̀ọ́kàn àti agbára.

LITIRẸSO – Kíkà Ìwé Lítirẹ́sò Tí Ìjọba Yàn

Ìwé lítirẹ́sò tí ìjọba yàn jẹ́ ohun pàtàkì jù lọ fún ìmúkọ̀ọ́ ẹ̀dá, àṣà àti ìwà ọmọ Yorùbá.

Ìdí tí ìjọba fi yàn ìwé yìí:

Lati dáàbò bo àṣà.

Láti kó ẹ̀kọ́ rere jọ fún àwọn ọmọde.

Láti kọ́ wọ́n nípa ihuwasi rere, agbára ironú àti àjọṣe àdúróṣinṣin.

Àpẹẹrẹ ìwé lítirẹ́sò yìí:

Àkànbí Àmọ̀tẹ́kùn, tí ó sọ nípa ìjìnlẹ̀ ọmọkùnrin tó gbìyà-jú fún ìbámu pẹ̀lú àjọṣe àti òtítọ́.

Ìjà Ọ̀rọ̀ àti Ìfarapa Ẹ̀mí – tí ó kọ́ wa nípa àjọṣe àti ìbànújẹ kíkó ọkàn lálá.

Ìparí

Lónìí, a kọ́ pé:

1. Àwọn ẹ̀yà àwẹ̀ gbolóhùn túmọ̀ sí awọn oríṣìíríṣìí ọ̀nà tí a fi ń sọ̀rọ̀ lédè Yorùbá.
2. Ògún jẹ́ òrìṣà tó ń jẹ́ kó ríi pé a ṣiṣẹ́ takuntakun, a sì mọ iye irinṣẹ́ àti àṣẹ.
3. Ìwé tí ìjọba yàn wulo púpọ̀ fún agbára ọpọlọ àti ìbànújẹ ayé.

Ìdánwò Kékèké

• Kọ àwẹ̀ gbolóhùn mẹ́ta, kọ́ àpẹẹrẹ kọọkan.
• Kí ni àwọn ohun tí òrìṣà Ògún ń ṣàfihàn?
• Kí ló jẹ́ ànfààní kíkà ìwé tí ìjọba yàn?

Ọmọ mi, ìkànsí ni ìmọ̀. Bí o ṣe ń kó ìmọ̀ jọ, o ń kó ayé rere jọ fúnra rẹ. Máṣe gbagbé pé Afrilearn wà pẹ̀lú rẹ lórí gbogbo ipa rẹ, àti pé o le ṣe é! Ma ṣe dáwọ́ kẹ́kọ̀ọ́ dúró– ẹ̀kọ́ rẹ lórí AfriLearn ni òǹà sí ayé rere.