EDE – Àtúnyẹ̀wò Lẹ́tà Kíkọ (Aìgbẹ́fẹ̀) ASA – Àwọn Òrìṣà Àti Èèwọ̀ Tó Súyọ̀ Nínú Lítirẹ́sò Alóhùn Tí A N Fi ọ̀rọ̀ Inú Wọn Dáa Mọ́ LITIRẸSO – Ìfẹ̀sẹ̀mulẹ̀ Lórí Lítirẹ́sò Alóhùn

Back to: Yoruba JSS 3

Ẹ káàbọ̀ sí kíláàsì!

Ẹ̀yin ọmọ kíláàsì, káàbọ̀ sí àkọọ́lẹ̀ tuntun wa. Lónìí, ẹ̀kọ́ wa máa ṣàlàyé bí a ṣe máa kọ lẹ́tà aìgbẹ́fẹ̀, kí a mọ àwọn òrìṣà àti èèwọ̀ tí a rí nínú lítirẹ́sò alóhùn, àti ká lè loye ìtumọ̀ àti ànfààní lítirẹ́sò alóhùn gẹ́gẹ́ bí apá pataki nínú àṣà wa.

EDE – Àtúnyẹ̀wò Lẹ́tà Kíkọ (Aìgbẹ́fẹ̀)

ASA – Àwọn Òrìṣà Àti Èèwọ̀ Tó Súyọ̀ Nínú Lítirẹ́sò Alóhùn Tí A N Fi ọ̀rọ̀ Inú Wọn Dáa Mọ́

LITIRẸSO – Ìfẹ̀sẹ̀mulẹ̀ Lórí Lítirẹ́sò Alóhùn

Àtúnyẹ̀wò lẹ́tà kíkọ (Aìgbẹ́fẹ̀)

Lẹ́tà aìgbẹ́fẹ̀ jẹ́ lẹ́tà tí a kọ sí ènìyàn tàbí agbari, tí kò ní àdúrà àṣẹ tàbí ìbẹ̀bẹ̀ gẹ́gẹ́ bí a ṣe máa rí nínú lẹ́tà àjọṣe. Ó jẹ́ lẹ́tà aláìfọ̀rọ̀wánilẹ́nuwò, tí a fi sọ ìpinnu tàbí ìtàn. Àpẹẹrẹ lẹ́tà yìí ni:

Lẹ́tà ìròyìn

Lẹ́tà ìbáṣepọ̀

Lẹ́tà ìkọ̀wé àfihàn ìmọ̀

Àwọn àkóónú rẹ máa ní:

Ọ̀rọ̀ ìbẹ̀rẹ̀ (tí ó sọ idi lẹ́tà)

Ọ̀rọ̀ àlàyé (tí ó yànjú ọrọ̀)

Ọ̀rọ̀ ìparí (tí ó ṣàfikún ìròyìn tabi ìmúlò)

Àwọn Òrìṣà àti Èèwọ̀ tó ṣúyọ̀ nínú Lítirẹ́sò Alóhùn

Lítirẹ́sò alóhùn Yorùbá jẹ́ ibi tí a ti rí òrò ọgbọ́n àti àsà gidi. Nínú àwọn ewì, a máa rí àwọn òrìṣà bí:

Ṣàngó – tí wọn fi ìnà àti gígún hàn

Yemoja – Olókun tó bímọ

Ògún – Aláṣẹ irin àti ìjà

Pẹ̀lú àwọn òrìṣà yìí, a tún máa kọ̀wé nípa àwọn èèwọ̀ bí:

Má jẹ ẹran kan pato

Má wọ aṣọ àwọ̀ kan

Má sọ ọ̀rọ̀ tí kò tọ́ níbi ìbọ̀

Lítirẹ́sò alóhùn fi gbogbo èyí hàn, kí a lè mọ ìbáṣepọ̀ àtàwọn àìlámọ̀ tó wà níbẹ̀.

Ìfẹ̀sẹ̀mulẹ̀ lórí Lítirẹ́sò Alóhùn

Lítirẹ́sò alóhùn jẹ́ ẹ̀ka lítirẹ́sò tó da lórí ewì tí a ń kọ pẹ̀lú ohun, tí a sì máa ń ka tàbí kọ́ sórí pẹpẹ tàbí ààrẹ. Ó máa ń ní:

Ọ̀rọ̀ ọgbọ́n

Ìtàn àṣà

Ìfọ̀rọ̀wánilẹ́nuwò pẹ̀lú àwọn ẹ̀dá ọkàn

Eyi yóò jẹ́ kí ọmọ ilé-èkó loye àwọn ìlànà ìbáṣepọ̀, ìbàgbọ́, àti oríṣìíríṣìí ìtàn Yorùbá. Lítirẹ́sò alóhùn jẹ́ ọ̀nà pataki tí a fi ń gbé àṣà wa ga àti títẹ̀ sí ìmọ̀ ẹ̀dá.

Ìparí

A ti kọ́ pé lẹ́tà aìgbẹ́fẹ̀ jẹ́ lẹ́tà tó jẹ́ aláyọ àti alákosílẹ̀, pé àwọn òrìṣà àti èèwọ̀ wà pẹ̀lú ìtumọ̀ púpọ̀ nínú ewì alóhùn, àti pé lítirẹ́sò alóhùn ṣe àkójọpọ̀ ìtàn àti àṣà Yorùbá.

Ìdánwò Kékèké

1. Kí ni lẹ́tà aìgbẹ́fẹ̀?
2. Darukọ òrìṣà mẹ́ta tí ó ṣúyọ̀ nínú ewì alóhùn.
3. Kí ni àǹfààní lítirẹ́sò alóhùn fún ìmọ̀ àṣà wa?

Ìbàrẹ̀ yìí jẹ́ afihan pé o ń ṣe títọ́! Tẹ̀síwájú pẹ̀lú Afrilearn, nítorí pé a wà fún ọ, ká lè mú kí ẹ̀kọ́ rọrùn, dáradára àti tó yé. Ọjọ́ kejì dájú pé yóò jẹ́ aláyọ̀ ju!