EDE – Atúnyẹ̀wò Àwọn Ọ̀rọ̀ Àpọnlẹ̀ ASA – Ìkómodájú Nínú Ilé Yorùbá LITIRẸSO – Kíkà Ìwé Àpìlẹ̀kọ Tí Ìjọba Yàn

Back to: Yoruba JSS 3

Ẹ káàbọ̀ sí kíláàsì!

Ẹ̀yin ọmọ kíláàsì mi tó mọ̀rírì ẹ̀kọ́, káàbọ̀ sí ọjọ́ míràn tó kun fún ìmọ̀ àti ìmọ̀lára. Lónìí, ẹ̀kọ́ wa yóò dá lórí bí a ṣe lè mọ àwọn ọ̀rọ̀ àpọnlẹ̀ nínú èdè Yorùbá, bá a ṣe ń ṣe ìkómodájú nínú àṣà ilé Yorùbá, àti bí a ṣe le ka ìwé àpìlẹ̀kọ tí ìjọba ti yàn fún wa. Ẹ jọ̀ọ́, jẹ́ kó jẹ́ pé ẹ ṣí ọkàn yín sílẹ̀, ká le kó ohun rere kúrò ní kíláàsì yìí.

EDE – Atúnyẹ̀wò Àwọn Ọ̀rọ̀ Àpọnlẹ̀

ASA – Ìkómodájú Nínú Ilé Yorùbá

LITIRẸSO – Kíkà Ìwé Àpìlẹ̀kọ Tí Ìjọba Yàn

Atúnyẹ̀wò Àwọn Ọ̀rọ̀ Àpọnlẹ̀

Àwọn ọ̀rọ̀ àpọnlẹ̀ jẹ́ irú ọ̀rọ̀ tí a fi ń fi iyìn hàn, tabi fi tọ́ka sí ipò, ìbùkún tàbí àyíká ayé rere kan. Àwọn ọ̀rọ̀ wọ̀nyí máa ń mú kó dáa ju ẹni lọ nínú ọrọ̀, wọ́n sì máa ń jé kí ohun tí a sọ dun sí eti ẹni. Wọ́n ní àkópọ̀ àti ìtàn nínú àṣà wa.

Àpẹẹrẹ àwọn ọ̀rọ̀ àpọnlẹ̀:

Ọmọ rere

Arákùnrin onímọ̀ràn

Ọmọlúwàbí

Aláàánú tó ní àgbọ́wọ́

Ọkùnrin méjèèjì

Àpẹẹrẹ gbolóhùn:

Kúnlé jẹ́ ọmọ rere tó mọ ìbáṣepọ̀ pẹ̀lú àgbà.

Ìyá mi jẹ́ obìnrin aláàánú tó nífẹẹ̀ gbogbo ènìyàn.

Ìkómodájú Nínú Ilé Yorùbá

Ìkómodájú jẹ́ apá pataki nínú àṣà Yorùbá. Ó túmọ̀ sí pé ẹni tí wọ́n kó sẹ́yìn (ẹ̀dá, ọmọ) tí dàgbà tó bá le ṣe àfihàn pé ó ṣetan láti dára pẹ̀lú awujọ. Nínú àṣà Yorùbá, ìkómodájú máa ń wáyé pẹ̀lú ayẹyẹ, bíi:

Ayẹyẹ ayédèrùn ìrùkèrúdò

Fífọ ọmọ lórúkọ tuntun

Mímọ ìtọ́jú ara àti ìgbọ́ràn

Ó jẹ́ àmì pé ọmọ náà ti di ènìyàn pípé nínú ìdílé àti awujọ, kò ṣe kó mọ́ ṣáájú pé ó gbọ́dọ̀ mọ bí a ṣe ń bọ̀wọ̀, sọ̀rọ̀ àti hùwà tó yẹ.

Kíkà Ìwé Àpìlẹ̀kọ Tí Ìjọba Yàn

Ìwé àpìlẹ̀kọ tí ìjọba yàn jẹ́ oríṣìíríṣìí ìwé tó ń jẹ́ kó rọrùn fún ọmọ ilé ẹ̀kọ́ láti kó èdè àti àṣà Yorùbá pọ̀ sí. Nígbà tá a bá ka àwọn ìwé yìí, a máa kọ́ àwọn ọ̀rọ̀ tuntun, a máa mọ àwọn ìtàn pẹ̀lú, a sì lè fi wọ́n hàn nínú ìwà wa. Wọ́n tún ń tọ́ka sí àwọn ewì, àló, àròsọ àti ìtàn ìbílẹ̀ tí ó ṣì fi àṣà Yorùbá hàn gbangba.

Ìkànsí

Lónìí, a ti kọ́ pé ọ̀rọ̀ àpọnlẹ̀ ń fi ìyìn àti ìtẹ́wọ́gbà hàn. A tún mọ ìtàn ìkómodájú gẹ́gẹ́ bí àṣà tó fi ènìyàn yàtọ̀ sí ewé. Àti pé kíkà ìwé tí ìjọba yàn jẹ́ ìtòsí láti fọwọ́ sí mímú ẹ̀dá wa lójú èdè àti àṣà.

Ìdánwò Kékèké

1. Ṣàlàyé ọ̀rọ̀ àpọnlẹ̀ pẹ̀lú àpẹẹrẹ méjì.
2. Kí ni ìkómodájú nínú ilé Yorùbá?
3. Kí ló ṣe pàtàkì nínú kíkà ìwé tí ìjọba yàn?

Ẹ ṣe iṣẹ́ takuntakun yín lónìí, mo ní ìgbàgbọ́ pé ẹ̀kọ́ yìí yóò wúlò fún yín. Má ṣe gbàgbé pé pẹ̀lú Afrilearn, ìmọ̀ ń bẹ lórí ọwọ́ yín nígbà gbogbo. Ẹ máa ṣe dáadáa! Ó dìgbà tí a ó tún pàdé!