Back to: Yoruba SS2
Ẹ káàbọ̀ ọmọ àtàtà mi, báwo lórí ẹ̀kọ́ t’ẹ̀ kọ́ lọ́sẹ̀ to kọja? Ó dájú pé o ní ayọ̀ ati ìmúra lónìí. A ò gbagbé pé ẹ̀kọ́ jẹ́ irinṣẹ́ àṣeyọrí, àti pé olùkà yóò péye bó bá ní ìmọ̀lára pẹ̀lú ohun tó ń kọ́. Ẹ jẹ́ ká gbádùn ẹ̀kọ́ àtijọ́ tí ó kún fún ọgbọ́n, aláwòrán, àti ìtàn — ìtàn ayé àránmọ̀.
Ìtẹ̀síwájú
Ìtàn ayé àránmọ̀ jẹ́ irú àsọyé tí àwọn alágbe, àlọ́, àti aráàlú fi ń sọ ìtàn àwọn ọkùnrin tàbí obìnrin alágbára, tí wọ́n fọ́tò́ mọ́ pẹ̀lú ohun àrà tí kò ṣeé ṣàlàyé. A máa pe wọ́n ní àránmọ̀ nítorí pé irú ìṣẹ̀lẹ̀ tó wà nínú ìtàn wọn kò wọ́pọ̀ nínú ìgbésí-ayé àwa aráyé. Àwọn àránmọ̀ wọ̀nyí le jẹ́ ọmọ ènìyàn, àbọ̀rà, eranko, tàbí oríṣà, tí wọ́n ní agbára àtọkànwá tàbí àṣà tó yàtọ̀ sí ti àjọṣe wa.
Ara Ẹ̀kọ́
- Àfihàn Àránmọ̀
Àránmọ̀ le jẹ́ ẹ̀dá aláìlààyè tí ó ń yí ìṣe rẹ padà, tí ó tún ní agbára tí kò wọ́pọ̀. Wọ́n lè di ẹranko, èèyàn, omi, iná, tàbí ohun èlò tó wulẹ̀ jẹ́ àtọkànwá. Bí àpẹẹrẹ:
- Ṣàngó — oríṣà iná.
- Ògún — oríṣà ogun.
- Ẹ̀ṣù — àránmọ̀ tó ń gbàṣẹ lérò ni.
- Ẹkùn tó sọ — eranko àránmọ̀ nínú àlọ́.
- Ìlò Rẹ̀ Nínú Àṣà Yoruba
Ayé àránmọ̀ wulẹ̀ jẹ́ àlàyé tó ń kọ́ wa nípa àkíyèsí, iwa rere, àfiyèsí àti ìgbọràn. Ní àgbègbè Yoruba, àwọn arábìnrin tàbí àwọn ọmọ ṣáájú ni a máa fi tọ́ka sí i nípa àpẹẹrẹ láti ayé àránmọ̀.
Àpẹẹrẹ: Bí wọ́n ṣe sọ pé:
“Kò burú bí Ọ̀rúnmìlà kò bá sọ pé ó ti mọ, ẹni tó bá mọ náà á fi mọ fún un.” - Àránmọ̀ àti Ẹ̀kọ́
Ayé àránmọ̀ ní ẹ̀kọ́ tó wúlò jùlọ. Wọ́n ń fi hàn pé iwa rere wúlò, pé àwọn tí kò ní ìgbọràn á padà rí ìbàjẹ́, àti pé ìmúlò ọgbọ́n àti ọkàn rere lè yanjú ohun tí kò yé.
Ìtàn: Ọmọbìnrin kan tí ń jù u lókè nínú igbo, ó pàdé agbára àránmọ̀, ó gbà pé kò yẹ kí ó ké, ó jẹ́ ẹni pẹ̀lú iwa rere, nígbà tó ṣèrí kúrò, orí rẹ dáa lórí. Ní ilé, kò tún fura pé ẹ̀dá tó gbà á là wọ́n lórí igbo.
Àpẹẹrẹ Àgbàyanu
Rántí “Ìjàkùmọ̀ ati Ẹkùn” – Ìjàkùmọ̀ ń fi ọgbọ́n rẹ gbé Ẹkùn jẹ́. Ẹkùn rò pé òun ló lágbára, ṣùgbọ́n Ọlọ́gbọn ṣì ni ija. Àránmọ̀ Ẹkùn náà kọ́ wa pé agbára kò tó ọgbọ́n. Nígbà tí Ẹkùn ń ro ara rẹ s’ọwọ́ àjèjì, Ọlọ́gbọn fi ọwọ́ rírẹ̀ mú un.
Ìkẹyìn
Ayé àránmọ̀ ń fi ọgbọ́n, ìmúlò, àti iwa hàn. A kò gbọ́dọ̀ wo wọn gẹ́gẹ́ bí àrọ̀kọ àtàwọn àgànjọ̀ṣọ̀ nìkan, ṣùgbọ́n gẹ́gẹ́ bí ohun tí ń kọ́ wa nípa ohun tó ṣeé yàtọ̀ sí gbogbo ènìyàn.
Ìdánwò / Àyẹ̀wò
Kọ àsọyé kan nípa ẹ̀dá àránmọ̀ tí o mọ̀, ṣàlàyé agbára rẹ, ohun tó ṣe tó dájú pé ó yàtọ̀ sí ayé ìdánwò, àti ohun tí a lè kọ́ láti inú ìtàn rẹ.
Ìfaramọ̀ àti Ìbùkún
Ẹ̀kọ́ yìí yóó jẹ́ kí o mọ ayé àránmọ̀ dàadáa. Má ṣe jẹ́ kí a fi ẹ̀kọ́ yìí sínú apoti. Lo ọ láti kọ́ ẹ̀kọ́ rere àti láti dá ohun tó dara sí ayé rẹ. Afrilearn wà pẹ̀lú rẹ. Máa bọ̀ wá lẹ́sẹ̀kẹsẹ̀ fún Ọsẹ̀ 3. O ti ṣe kẹ́kọ̀ọ́ rere!