Àwọn ìtàn alárinàkò – Ìtàn ìròyìn àti àkúnya

Back to: Yoruba SS2

Ẹ káàsán o ọmọ kẹ́kẹ́ Yorùbá mi to níyì!
Báwo ni ilera rẹ? Mo mọ̀ pé o wà dáadáa. Mo yá ẹ lẹ́kùn-únrẹ́rẹ́ lónìí pẹ̀lú ayọ̀ ńlá pé a tún ti ṣètò ìmúlẹ̀ ẹ̀kọ́ kan tó ní itumọ̀ gidigidi fún ọ. Ẹ̀kọ́ tá a ní lónìí máa jẹ́ kí o mọ bí a ṣe máa kó ìtàn tí yóò dá àwọn ènìyàn lójú, tí yóò sì dá wọn lórí, tó máa ní nǹkan láti kọ́ wa. Jẹ́ ká lọ sí ẹ̀kọ́ wa.

Ìtàn alárinàkò – kí ni ó túmọ̀ sí?
Ìtàn alárinàkò jẹ́ irú ìtàn tí kìí jẹ́ pé ó ṣẹlẹ̀ gangan tàbí pé gbogbo ohun inú rẹ jẹ́ òótọ́. Wọ́n máa kó ìtàn bẹ́ẹ̀ jẹ́ kí ó ní ìtàn àrà, ìdárayá, tàbí ẹ̀kọ́ tí a le kọ lára rẹ̀. Àwọn ìtàn alárinàkò yìí ni a fi ń kọ́ ọmọ ní ẹ̀kọ́, fi kọ́ wọn ní iwa rere, àti fi ṣètò ìdárayá fún wọn.

Ìtàn alárinàkò máa ń pin sí oríṣìíríṣìí. Àwọn tó wọ́pọ̀ jù lọ ni:

1. Ìtàn ìròyìn: Irú ìtàn yìí le jẹ́ nkan tó ṣẹlẹ̀ tàbí tó dàbí bí ẹni pé ó ṣẹlẹ̀. Ó máa ní ìtàn tó léwu, tá a máa ní láti dákẹ́ gbọ́.
2. Ìtàn àkúnya: Ìtàn tí a fi ẹ̀dá inú àti èrò àwọn onkọwe ṣe. Ó lè jẹ́ ti ẹranko, ènìyàn, tàbí ohun èlò tí a fi àyẹyẹ, ẹ̀kọ́ àti iwa darí rẹ̀.

Àpẹẹrẹ tó rọrùn:
Rántí ìtàn tí bàbá rẹ sọ nípa bí kìnnìún ṣe ní fẹ́ jẹ ewurẹ tí kò mọ̀ ẹ̀tan kankan. Ṣùgbọ́n ewurẹ ṣèdáhùn pẹ̀lú ọgbọ́n, ó sọ pé kí kìnnìún yára lọ gbàdúrà kí ó tó jẹ ẹ, kó lè fi ohun tí kìnnìún ṣe ṣàlàyé fún Ọlọ́run. Níkẹyìn, kìnnìún fọ̀kàn tán, ó sì jẹ́ kí ewurẹ lọ. Ìtàn yìí kìí ṣe gangan, ṣùgbọ́n ó kọ́ wa nípa ọgbọ́n àti bí a ṣe lè yá kiri láti bọ lọwọ ibi.

Ìdí tí a fi kọ ìtàn alárinàkò:

• Láti kọ́ wa ní iwa rere
• Láti fi hàn wa ìtàn àwọn baba wa
• Láti dá wa lórí, kó wa yá
• Láti fi jẹ́ ká mọ ohun tó yẹ ká mọ nípa àṣà wa

Àfikún:
Lára àwọn àpẹẹrẹ ìtàn alárinàkò ni:
– Ìtàn Tortoise àti Monkey nípò alákóso
– Ìtàn àwọn ọmọ Bàtà àti ọkọ òkò tí wọn rẹ̀gbọ̀n
– Ìtàn Sàngó àti Ọya

Akopọ:
Lónìí, a kọ́ nípa irú ìtàn kan tí a ń pè ní ìtàn alárinàkò. A mọ̀ pé kì í ṣe gbogbo rẹ là ń gbà gẹ́gẹ́ bí òótọ́, ṣùgbọ́n a fi í kọ́ wa nípa iwa, ọgbọ́n àti ìmọ̀. A tun mọ pé wọ́n yàtọ̀ sí i, gẹ́gẹ́ bí ìtàn ìròyìn àti àkúnya. Ìtàn yìí jẹ́ kí ẹ̀kọ́ wa dùn, tí ó sì ní ìtàn pàtàkì.

Ìdánwò kékèké:

1. Kí ni ìtumọ̀ ìtàn alárinàkò?
2. Mẹ́ta lára àwọn ìdí tí a fi kó ìtàn alárinàkò sọ.
3. Ṣe ìtàn alárinàkò gbọdọ̀ jẹ́ òótọ́?
4. Ṣàlàyé ìtàn àkúnya pẹ̀lú àpẹẹrẹ.

Ìfaradà àti Ìfaramọ́:
Ọmọ kẹ́kẹ́ mi, o ṣeun tó fi gbọ́ ẹ̀kọ́ yìí pẹ̀lú inú didùn. Rántí pé agbára rẹ wà nínú ọgbọ́n àti ìmọ̀ tí o gba. Má ṣe yàgò fún kíkọ ẹ̀kọ́ Yorùbá, torí ó jẹ́ apá tó gbọngbọn jùlọ nínú ìdánilẹ́kọ rẹ. Tẹ̀síwájú pẹ̀lú Afrilearn, àti ẹ̀kọ́ yóò di ayọ̀ fún ọ. Ìbùkún ni fún ọ, ó ṣe!