Àwọn eré onítàn àti àmúlò wọn nínú àṣà Yorùbá

Back to: Yoruba SS2

Ẹ káàbọ̀ ọmọ mi olówó orí!
Báwo ló ṣe wà? Mo mọ̀ pé o ti ṣètò ara rẹ dáadáa fún ẹ̀kọ́ wa títun lónìí. A ní èrò pẹ̀lú, a ní ọpọlọ, a ní ẹ̀dá, a sì ní agbára láti kó gbogbo ohun tí a kọ́ jọ. Lónìí, a máa kọ́ nípa “àwọn eré onítàn”, ẹ̀kọ́ tó ṣe pàtàkì jùlọ nínú àṣà àti ìdánilẹ́kọ àwọn Yorùbá.

Kí ni eré onítàn?
Eré onítàn jẹ́ irú eré tí ó ní ìtàn gẹ́gẹ́ bí àpá pàtàkì rẹ̀. Ìtàn yìí le jẹ́ pé a fẹ́ kọ́ ènìyàn nípa ìwà rere, ọgbọ́n, tàbí pé a fẹ́ kó wọn yá. Àwọn eré onítàn yìí máa ń kó ipa lórí ọkan àwọn tó ń wo tàbí gbọ́ eré náà.

Àmúlò eré onítàn nínú àṣà Yorùbá
Ní àṣà Yorùbá, eré onítàn kì í jẹ́ nkan tuntun. Láyé àtẹ́yẹ̀, àwọn ará abúlé, pẹ̀lú àwọn ọmọ, máa ń kó jọ ní alẹ́, wọ́n á bẹ̀rẹ̀ sí í sọ ìtàn nípa àwọn àjànàkú, àwọn oríṣà, àwọn ẹranko, àti àwọn ọlọ́run. Àwọn olùko wà tí wọn máa ń yàgò sí ibi gíga tàbí àjà, wọ́n á bẹ̀rẹ̀ sí í sọ ìtàn nípò tí àwọn ọmọ ṣe ipa. Ìpinnu eré yìí ni pé ká kọ́ àwọn ọmọ ní àṣà, ká ṣèrìbọmi mọ̀ àkóso ìdílé àti àwọn ìtẹ́síwájú tí a gbọdọ̀ fi ọwọ́ mú.

Àpẹẹrẹ rọrùn:
Ẹ rántí ìtàn Sàngó, oríṣà àrà àti ọlọ́run àfàfẹ́ tó ní agbára. Ní eré onítàn kan, Sàngó fi agbára rẹ̀ fihan àwọn ará ayé, ṣùgbọ́n tó fi gbà pé agbára kì í tó ìwà rere. Eré yìí kọ́ wa pé agbára kì í ṣe ohun tó yẹ ká fi dá àwọn ẹlòmíràn lójú, ká mọ̀ pé ìwà rere ló ju.

Eré onítàn tún máa ń jẹ́ kí àwọn ọmọ kọ́ bí wọ́n ṣe lè dá ìtàn, kó ipa, fi ẹ̀sùn kàn, bóyá ó yẹ kí wọn mọ ilé wọn gẹ́gẹ́ bí àwọn ọmọ Yorùbá, àti pé kó má bàjẹ́ pátápátá.

Ìdí tí a fi ṣe eré onítàn:

• Láti fi kọ́ ìwà rere
• Láti fi mú àṣà wa gún régé
• Láti jẹ́ kí a ní agbára láti ṣàlàyé èrò wa
• Láti mú kí àwọn ọmọ mọ orúkọ àwọn oríṣà, irú bí Ọya, Sàngó, Esu àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ
• Láti fi yọ àwọn ẹ̀sìn tó péye nínú eré lójú àwọn ọdọ

Àwọn àfikún tó wúlò:
– Eré onítàn “Ajantala”
– Eré “Ìyàwó àbíkú”
– Eré “Ìtàn Ìjìnlẹ̀ Ìlú Ọ̀yọ́”

Akopọ:
Lónìí, a ti kọ́ nípa eré onítàn. A mọ̀ pé eré yìí kì í ṣe rárá bí àwọn eré lasán. Ó ní ìtàn, ó ní ojúṣe, ó sì ní ipa tó lágbára nínú ìdàgbàsókè ọmọ. A tún mọ̀ pé eré onítàn kópa pàtàkì nínú ìtàn Yorùbá gẹ́gẹ́ bí ohun tó ń kọ́, tó ń gbàgbọ́, tó ń kọ́ orí ṣókí.

Ìdánwò kékèké:

1. Kí ni eré onítàn?
2. Mẹ́ta nínú àwọn àǹfààní eré onítàn.
3. Ṣe akọ́pọ̀ orúkọ eré onítàn méjì tí o mọ.
4. Kí ni ipa eré onítàn nínú àṣà Yorùbá?

Ìfaradà àti Ìfaramọ́:
Bẹ́ẹ̀ ni ọmọ mi, ìmúra rẹ àti ìtẹ̀síwájú rẹ nípa ẹ̀dá, àṣà àti èdè rẹ kò ní jẹ́ kó péjú. O ti kó ipa tító lónìí. Máa rántí pé Yorùbá kì í ṣáyà, Yorùbá kì í gbẹ́kọ̀! Tẹ̀síwájú pẹ̀lú Afrilearn. Ọjọ́ kejì ẹ̀kọ́ yóò dùn ju ti títọ̀ lọ!