Back to: Yoruba JSS 3
Ẹ káàbọ̀ sí kíláàsì!
Ẹ káàárọ̀ ọmọ mi onífẹ̀ẹ́ ẹ̀kọ́! Ó ṣe kedere pé o ti yá sílẹ̀ fún ẹ̀kọ́ tó ní í ṣe pẹ̀lú bí a ṣe ń sọ èdè Yorùbá dáadáa. Lónìí, a máa ṣàtúnyẹ̀wò àwọn àmì ohun àti sílẹ̀bù tó ṣe pàtàkì nínú èdè Yorùbá.
EDE – Atúnyẹ̀wò Àmì Ohun Àti Sílẹ̀bù
ASA – Àṣà ìran Rà Enì Lọ́wọ́
LITIRẸSO – Kíkà ìwé Lítirẹ́sò Tí ìjọba Yàn
EDE – Atúnyẹ̀wò Àmì Ohun Àti Sílẹ̀bù
Àmì ohun ni ohun tí a fi sọ ọ̀rọ̀ Yorùbá ní ìtòsí tó dáa. Ní èdè Yorùbá, àfihàn ohun jẹ́ ọmọ ogún pátá: àpáà, àgogo, arọ̀, àhámọ, àti àsìkò.
Àpáà: Bíi “bàbá”
Àgogo: Bíi “kéré”
Arọ̀: Bíi “ọ̀rẹ́”
Àhámọ: Bíi “àlàáfíà”
Àsìkò: Bíi “àrùn”
Àmì ohun náà ni kó ìtumọ̀ ọ̀rọ̀ ní Yorùbá yàtọ̀. Bí a ṣe sọ “oko” le túmọ̀ sí ọkọ tí a gbin, ọkọ ayọ́kẹ́lẹ́, tàbí ọkọ obìnrin — ó dá lórí àmi ohun rẹ.
Sílẹ̀bù jẹ́ ibi tí a ti gé ọ̀rọ̀, tàbí bí a ṣe ń sọ ọ́ pẹ̀lú ìsọ̀kan. Ó ràn wá lọ́wọ́ láti tú ọ̀rọ̀, kí a lè mọ ibi tí a fẹ́ da dúró, àti ibi tí a fẹ́ tẹ̀síwájú.
Àpẹẹrẹ:
Ọ̀rọ̀ “àpẹrẹ” le ni sílẹ̀bù mẹ́ta: à / pè / re
“Ọmọlúwàbí” le pin sí: ọ / mọ / lú / wà / bí
Nípa mímọ àwọn wọnyi, o le sọ Yorùbá lédè, lásán-lásán, àti lẹ́kùnrẹ́rẹ̣.
ASA – Àṣà Ìran Rà Ẹnì Lọ́wọ́
Àṣà wa Yorùbá ń fojú inú hàn pé gbogbo wa jọ ń gbé. Nígbà tí ẹlòmíì bá wà nínú ìṣòro tàbí ìjọ̀sìn, a gbọ́dọ̀ ràn án lọ́wọ́. Èyí ni àṣà ìran rà ẹnì lọ́wọ́.
Àpẹẹrẹ:
Ìyá kan tó bẹ̀rẹ̀ iṣẹ́ tita, àwọn aráàlú yóò kó owó jọ láti gbèràn.
Tí ilé kan bá jóná, àwọn agbègbè yóò tọ̀ ọ lọ, kó tíkè-tákà kó dá wọn lọ́rẹ̀.
Ìran rà ẹnì lọ́wọ́ fi ìfẹ́, ìbáṣepọ̀, àti ìmọ̀lúwàbí hàn. A kò gbọ́dọ̀ jẹ́ ẹni tí kò ní inú-rẹ̀, kì í ráyà.
LITIRẸSO – Kíkà Ìwé Lítirẹ́sò Tí Ìjọba Yàn
Ìwé lítirẹ́sò tí ìjọba yàn jẹ́ wọ́n tí wọ́n fi ṣètò ẹ̀kọ́ pẹ̀lú àwọn akẹ́kọ̀ọ́ nínú ilé-èkọ́. Wọ́n ní ẹ̀kọ́ tó ní ẹ̀sìn, àṣà, ìtan, ìmọ̀ ọlaju àti ihuwasi.
Àwọn ànfààní kíkà wọn:
Kó ọmọ ní agbára láti lò èdè dáadáa
Ṣàfihàn àṣà àti àjọṣe ọmọ Yorùbá
Ràn wá lọ́wọ́ láti túmọ̀ àti jíròrò nípa àwùjọ wa
Àpẹẹrẹ ìwé: Ìtàn Ayé Ìyá Alárìnjó – ó ní àwọn àsọyé tí ó jọmọ ìmúlò ìgbésí ayé àti àjọṣepọ̀ àwọn ènìyàn.
Ìparí
- Ní ẹ̀kọ́ yìí, a ti kọ́:
- Àmì ohun fi ìtumọ̀ àtọkànwá hàn nínú ọ̀rọ̀ Yorùbá
- Sílẹ̀bù ń ràn wá lọ́wọ́ láti gé ọ̀rọ̀ dáadáa
- Àṣà ìran rà ẹnì lọ́wọ́ jẹ́ àfihàn ìfẹ́ àti ìṣọ̀kan
- Ìwé lítirẹ́sò tí ìjọba yàn yóò fún wa ní ìmọ̀ tó rọrùn láti lo lójoojúmọ́
Ìdánwò Kékèké
- Kọ àpẹẹrẹ kan tí àmi ohun yàtọ̀ ṣe ìtànkálẹ̀ ọ̀rọ̀.
- Kí ni sílẹ̀bù, kí o sì fún ní àpẹẹrẹ.
- Ṣàlàyé àṣà ìran rà ẹnì lọ́wọ́ pẹ̀lú àpẹẹrẹ.
- Darukọ ànfààní meji tí ìwé tí ìjọba yàn ní.
Ẹ̀kọ́ jẹ́ ogún tí kò le parun. Bí o ṣe ń kọ́ ẹ̀kọ́ pẹ̀lú Afrilearn, o ń kó ìmúlò tó wúlò jọ fún ọjọ́ iwájú rẹ. Má ṣe dákẹ́! Afrilearn wà pẹ̀lúrẹ ní gbogbo ìgbà. Ẹ jù báyìí lọ, ọmọ rere!