Back to: Yoruba JSS 3
Ẹ káàbọ̀ sí kíláàsì!
Ẹ káàárọ̀ ọmọ mi onígbàgbọ́ pé ẹ̀kọ́ yóò yí ayé rẹ padà. Ó jẹ́ ayọ̀ fún mi pé a wà pẹ̀lú lónìí láti kọ́ nípa ìbáṣepọ̀ láàrin àwẹ̀ gbolóhùn nínú èdè Yorùbá.
EDE – Atúnyẹ̀wò Lórí ìbáṣepọ̀ Láàrin Àwẹ̀ Gbolóhùn Èdè Yorùbá
ASA – Àwọn Òrìṣà Ilé Yorùbá Obàlàlè
LITIRẸSO – Kíkà ìwé Lítirẹ́sò Tí ìjọba Yàn
EDE – Atúnyẹ̀wò Lórí Ìbáṣepọ̀ Láàrin Àwẹ̀ Gbolóhùn Èdè Yorùbá
Àwẹ̀ gbolóhùn ni àwọn kékèké tó yọ̀ǹda pàtàkì sí gbolóhùn pátápátá, yálà gbolóhùn àṣẹ, ìbéèrè, àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ. Nítorí náà, ìbáṣepọ̀ àwẹ̀ gbolóhùn túmọ̀ sí bí wọ́n ṣe dá àjọṣe pọ̀ lórí itumọ̀ àti ipa wọn nínú gbolóhùn.
Àpẹẹrẹ àwọn àwẹ̀ gbolóhùn:
“ní,” “sí,” “pẹ̀lú,” “látàrí,” “kò,” “tí,” àti bẹ́ẹ̀ bẹ́ẹ̀ lọ.
Ìbáṣepọ̀ wọ̀pọ̀ tí a máa rí ni:
Àwẹ̀ àkànṣe: Gẹ́gẹ́ bí: Mo lọ sí ilé ìwé. – “sí” dá àjọṣe àkànṣe hàn.
Àwẹ̀ ìmọ̀lára: Gẹ́gẹ́ bí: Ó bẹ̀rù látàrí iṣẹ́ àyàfi. – “látàrí” sọ ìdí tí ìmọ̀lára yẹn fi wáyé.
Àwẹ̀ àsopọ̀: Ọmọ náà gbàdúrà tí ó sì fi inú rẹ gbà á. – “tí” ni àwẹ̀ tó ṣe kó oríṣìíríṣìí gbolóhùn jọ.
Ìmúlò àwẹ̀ gbolóhùn dáa pọ̀n dandan fún ìsọ̀kan ọ̀rọ̀ àti kíkó ọ̀rọ̀ tó mọ́.
ASA – Àwọn Òrìṣà Ilé Yorùbá Obàlàlè
Ilé Yorùbá kun fún ìmúlò òrìṣà obàlàlè — àwọn angẹli tàbí ọ̀rànmíyàn tí a gbà pé wọ́n ń ṣàbójútó, ń sọ̀rọ̀ fún Ọlọ́run, tàbí ṣètò ìmọ̀.
Àwọn àpẹẹrẹ òrìṣà obàlàlè:
Ọ̀ṣun: Òrìṣà obìnrin odò, àṣà àti ìfẹ́.
Ṣàngó: Òrìṣà àkúnya, àṣẹ, àti mímú ìdájọ́ wà.
Ògún: Òrìṣà irinṣẹ́, ogun àti iṣẹ́ ọwọ́.
Ọbàtálá: Ọba òrìṣà, ti ò ń pèsè àlàáfíà àti ìwà rere.
Àṣà yìí kó ìgbọràn, ìbànújẹ àti ìfarakanra jọ. Wọ́n ṣíṣẹ́ pátápátá nínú ìgbàgbó àti ìṣẹ̀ṣe Yoruba. Tí o bá lọ sí Ilé-Ifẹ̀ tàbí Ọ̀ṣogbo, o máa rí ìlú tí wọn tún gbé orúkọ àwọn òrìṣà yìí sí.
LITIRẸSO – Kíkà Ìwé Lítirẹ́sò Tí Ìjọba Yàn
Ìwé lítirẹ́sò tí ìjọba yàn jẹ́ òun tí wọ́n fi kọ́ ọmọ nípa àṣà, ìwà, àkàwé, àti ohun ìtàn Yorùbá. Ó jẹ́ kó rọrùn fún akẹ́kọ̀ọ́ láti lóye ẹ̀dá, àjọṣepọ̀ ènìyàn àti ẹ̀kọ́ èdè.
Àǹfààní ìwé yìí:
Ó tọ́ka ìtọ́sọ́nà sí òfin àti ihuwasi.
Ó fún wa ní agbára àfihàn nínú ẹ̀dá.
Ó ṣàpẹẹrẹ àwọn ohun tí àṣà Yorùbá ròyìn.
Àpẹẹrẹ: Ìtàn Tí Kì í Tán Lọ́rùn – ìwé tí ó fúnni ní ẹ̀kọ́ ọlaju, ìwà rere àti agbára ìdájọ́.
Ìparí
- Ní ẹ̀kọ́ yìí, a kọ́ pé:
- Ìbáṣepọ̀ àwẹ̀ gbolóhùn jẹ́ kí ìtàn wá dáa.
- Òrìṣà obàlàlè jẹ́ apá kìlọ̀rùn tó fi àṣà Yorùbá lélẹ̀.
- Ìwé tí ìjọba yàn yóò gba ọ láyè láti mọ ẹ̀sìn, àṣà àti ìmúlò ọgbọ́n ọmọ Yorùbá.
Ìdánwò Kékèké
- Kọ gbolóhùn kan tó ní àwẹ̀ gbolóhùn, kí o túmọ̀ rẹ.
- Darukọ orúkọ méjì nínú àwọn òrìṣà obàlàlè, kí o ṣàlàyé ipa wọn.
- Kí ni ànfààní méjì tí ìwé tí ìjọba yàn ní?
Ìmọ̀ ni ọ̀pá àyà. Bí o ṣe ń kọ́ ẹ̀kọ́ pẹ̀lú Afrilearn, o ń fi okùn tútù gbẹ́kẹ̀ lé ọjọ́ iwájú rẹ. Máa bẹ̀rẹ̀ ṣíṣe àṣeyọrí rẹ báyìí—Afrilearn wà pẹ̀lú rẹ ní gbogbo ìgbà!