Back to: Yoruba JSS 3
Ẹ káàbọ̀ sí kíláàsì!
Ẹ̀yin ọmọ kíláàsì mi, mo kí yín pẹ̀lú ayọ̀, bí a ṣe jọ wà nínú kíláàsì lẹ́yìn àkókò àyẹ̀wò yìí. Ní òní, a ní ẹ̀kọ́ pataki kan tí yóò ran yín lọ́wọ́ láti túbọ̀ loye èdè Yorùbá àti ọ̀nà tí a fi ń lo ó nínú àṣà àti lítirẹ́sò wa. Ẹ̀kọ́ wa lónìí yóò dárí jù lọ, tó bá jẹ́ pé ẹ̀yin yóò tẹ̀tí gbọ́ dáadáa.
EDE – Ìhùn Oríṣìíríṣìí Àwẹ̀ Gbolóhùn Pọ̀ Láti Di Òdìdí Gbolóhùn
ASA – Àwọn Àṣà tó Súyọ̀ Láti Inú àwọn Ewì Alóhùn
LITIRẸSO – Kíkà ìwé Lítirẹ́sò Àpìlẹ̀kọ Tí ìjọba Yàn
Ìhùn oríṣìíríṣìí àwẹ̀ gbolóhùn pọ̀ láti di òdìdí gbolóhùn
Gbolóhùn Yorùbá kì í dá lórí ọ̀rọ̀ kàn péré. A ní àwọn àwẹ̀ gbolóhùn — wọ́n jẹ́ ẹ̀yà gbolóhùn tó yàtọ̀ síra — tí a máa so pọ̀ kí wọ́n lè di òdìdí gbolóhùn tí ó dá lórí ẹ̀sùn àlàyé.
Àwọn àpẹẹrẹ:
Àwẹ̀ orúkọ + àwẹ̀ iṣé: Adé lọ sí ilé-ìwé.
Àwẹ̀ asọyé + àwẹ̀ àkíyèsí: Ọmọkùnrin náà – tó ní bata pupa – wá lọ́jọ́ àná.
Àwẹ̀ àlámọ̀ọ́kan + àwẹ̀ iṣeduro: Tí o bá ṣiṣẹ́ takuntakun, ìṣeyọrí yóò dé.
Nígbà tí a bá darapọ̀ wọn pọ̀, a máa rí gbolóhùn tí ó ní ìtàn kíkún, tí ó sì yé kedere.
Àwọn àṣà tó ṣúyọ̀ láti inú àwọn ewì alóhùn
Àṣà Yorùbá kún fún ìtàn, ìwà rere àti ẹ̀kọ́. Nígbà tí a bá kà ewì alóhùn, a máa rí àwọn àṣà tó ní ìtàn nínú wọn. Bí àpẹẹrẹ:
Ewì alóhùn kan le sọ nípa ìbá òrìṣà — yóò sọ àṣà ìbọ̀rìṣà.
Ewì míì le kọ lórí ìgbọràn sí àgbà — yóò fi àṣà ìtẹ́lọ́run hàn.
Ewì àwọn ẹ̀gúngún le kó àṣà iranti àwọn baba àtàwọn aráyé.
Eyi fi hàn pé àwọn ewì alóhùn ṣe ìfihàn àṣà, wọ́n sì jẹ́ àgbo tí àṣà Yorùbá fi ń gbé wọ̀n.
Kíkà ìwé lítirẹ́sò àpìlẹ̀kọ tí ìjọba yàn
Ìwé lítirẹ́sò àpìlẹ̀kọ jẹ́ àwọn ìwé tí ìjọba yan gẹ́gẹ́ bí aṣáájú ẹ̀kọ́ fún ìmọ̀ ọmọ ilé-èkó. Ìwé yìí ní àwọn kókó pataki bí:
Ẹ̀kọ́ ìtàn àtàwọn akẹ́kọ̀ọ́ lítirẹ́sò Yorùbá.
Ewì, aróṣọ, àti àlàyé tó fìdí èdè àti àṣà múlẹ̀.
Èdá ohun tí a lè fi mọ̀ bí ìṣe àti ìwà àwọn Yorùbá ṣe rí.
Nípa kíkà ìwé wọ̀nyí, a lè túbọ̀ loye bí a ṣe lè fi èdè àti àṣà ṣàfihàn ìmọ̀ wa àti ìfaramọ́ wa pẹ̀lú àkọsílẹ̀.
Ìparí
Gbogbo ẹ̀kọ́ tá a kà lónìí fi hàn pé gbolóhùn Yorùbá dàgbà pẹ̀lú àwẹ̀ gbolóhùn; pé ewì le pèsè àṣà; àti pé kíkà ìwé tí ìjọba yàn jẹ́ ipò pataki jùlọ nínú ẹ̀kọ́ lítirẹ́sò.
Ìdánwò Kékèké
- Kọ apẹẹrẹ gbolóhùn tí ó ní àwẹ̀ orúkọ àti àwẹ̀ iṣé.
- Darukọ àṣà méjì tó lè ṣúyọ̀ láti inú ewì alóhùn.
- Kí ni àǹfààní kíkà ìwé lítirẹ́sò tí ìjọba yàn?
Ẹ ṣeun, ọmọ kíláàsì mi! Kí o tẹ̀síwájú ní fífi ìtẹ́lọ́run hàn nínú ẹ̀kọ́ rẹ. Rántí pé pẹ̀lú Afrilearn, ẹ̀kọ́ yóò máa yé ẹ, yóò sì dájú pé o nífi ọgbọ́n dá ayé rẹ padà! Tẹ̀síwájú!