Back to: Igbo Language JSS2
Nnọọ n’ọnwa taa!
Anyị nwere obi ụtọ ịnọ na klas anyị!!
Ngwaọrụ Asụsụ
Ebumnobi Ọmụmụ
Mgbe agụmachara ihe ọmụmụ a, ụmụakwụkwọ ga-enwe ike:
- Ịkọwa ihe ụdị mkparịta ụka pụtara n’asụsụ Igbo.
- Depụta na kọwaa ụdị mkparịta ụka dị iche iche n’asụsụ Igbo.
- Nye ihe atụ nke okwu dị iche iche na ụdị mkparịta ụka dị iche.
Mmalite
Ngwa ụdị mkparịta ụka bụ ụzọ ndị dị iche iche okwu si dị n’asụsụ ọ bụla. Ọ bụ okwu ndị a na-eji arụkọ okwu ọnụ iji mepụta ahịrịokwu. N’asụsụ Igbo, e nwere ụdị mkparịta ụka asaa (7) dị mkpa: Aha, Ụkaomume, Ngwaaha, Njikọ, Ndọtị, Ụmụnke, na Ịkpọrọ.
Ụdị Mkparịta ụka Na Asụsụ Igbo
- Aha (Noun)
Aha bụ okwu na-akọwa mmadụ, anụmanụ, ihe, ma ọ bụ ebe. Aha bụ ihe na-ezo aka na ihe niile dị n’ezinụlọ mmadụ, anụmanụ, ma ọ bụ ihe na-adịghị ndụ.
Ihe atụ:
– Aha mmadụ: Eze, Ngozi
– Aha anụmanụ**: Nkịta, Ewu
– Aha ebe: Lagos, Ụlọakwụkwọ
– Aha ihe: Akwụkwọ, Ụgbọala
- Ụkaomume (Verbs)
Ụkaomume bụ okwu na-egosipụta omume ma ọ bụ ihe mmadụ na-eme. Ha na-agwa anyị ihe mmadụ ma ọ bụ anụmanụ na-eme.
Ihe atụ:
– Gaa (Go)
– Rie (Eat)
– Nọrọ (Stay)
– Kụziere (Teach)
- Ngwaaha (Adjectives)
Ngwaaha bụ okwu ndị na-akọwa ma ọ bụ na-agbakwunye nkọwa na aha. Ha na-enyere aka ịkọwa àgwà, ụda, ọnụ ọgụgụ, ma ọ bụ ịdị ukwuu nke ihe.
Ihe atụ:
– Ọma (Good)
– Ogologo (Tall)
– Obere (Small)
– Ọcha (White)
- Ụmụnke (Pronouns)
Ụmụnke bụ okwu ndị na-edochi aha ma ọ bụ na-ezo aka na aha. Ọ na-esiri ike icheta aha onye ọbụla mgbe niile, yabụ anyị na-eji ụmụnke.
Ihe atụ:
– M (I)
– Ị (You)
– Ọ (He/She)
– Anyị (We)
– Unu (You, plural)
– Ha (They)
- Ndọtị (Prepositions)
Ndọtị bụ okwu ndị na-egosi ọnọdụ, ebe, ma ọ bụ oge okwu nwere na ahịrịokwu. Ha na-enyere aka ịkọwa ebe mmadụ ma ọ bụ ihe dị, ma ọ bụ otú ihe si dị.
Ihe atụ:
– N’elu (On)
– N’akụkụ (Beside)
– N’ime (Inside)
– N’okpuru (Under)
- Njikọ (Conjunctions)
Njikọ bụ okwu ndị na-ejikọta okwu abụọ ma ọ bụ karịa, ma ọ bụ jikọta ahịrịokwu abụọ iji mepụta okwu zuru ezu.
Ihe atụ:
– Na (And)
– Ma (But)
– N’ihi (Because)
– Ọbụladị (Even though)
- Ịkpọrọ (Adverbs)
Ịkpọrọ bụ okwu na-egosipụta otú, oge, ma ọ bụ ebe omume mere. Ọ na-enyere aka ịkọwa ihe ndị ọzọ banyere verbs (ụkaomume).
Ihe atụ:
– Osisi (Quickly)
– Nwayọọ (Gently)
– Ugbu a (Now)
– Ụtụtụ (Early)
Nchịkọta
N’okwu a, anyị mụtara ihe ụdị mkparịta ụka bụ na asụsụ Igbo. Anyị kwuwapụtara ụdị mkparịta ụka asaa: Aha, Ụkaomume, Ngwaaha, Ụmụnke, Ndọtị, Njikọ, na Ịkpọrọ. Ọ dị mkpa ka ụmụakwụkwọ ghọta na mụta ụdị mkparịta ụka ndị a nke ọma ka ha nwee ike ijikọta ha na ahịrịokwu nke ọma.
Ajụjụ Nnyocha
- Kọwaa ihe ụdị mkparịta ụka pụtara n’asụsụ Igbo.
- Depụta na kọwaa ụdị mkparịta ụka asaa n’asụsụ Igbo.
- Nye ihe atụ atọ maka aha.
- Nye ihe atụ abụọ maka Ụkaomume.
- Nye ihe atụ maka Njikọ na Ndọtị n’asụsụ Igbo.
Get more class notes, videos, homework help, exam practice on Android [DOWNLOAD]
Get more class notes, videos, homework help, exam practice on iPhone [DOWNLOAD]