Back to: Igbo Language JSS2
Nnọọ n’ọnwa taa!
Anyị nwere obi ụtọ ịnọ na klas anyị!!
Nka Ngwa Ụdị Mkparịta ụka (Parts of Speech in Igbo)
Ebumnobi Ọmụmụ
Mgbe agụmachara ihe ọmụmụ a, ụmụakwụkwọ ga-enwe ike:
- Ịkọwa ihe ụdị mkparịta ụka pụtara n’asụsụ Igbo.
- Depụta na kọwaa ụdị mkparịta ụka dị iche iche n’asụsụ Igbo.
- Nye ihe atụ nke okwu dị iche iche na ụdị mkparịta ụka dị iche.
Mmalite
Ngwa ụdị mkparịta ụka bụ ụzọ ndị dị iche iche okwu si dị n’asụsụ ọ bụla. Ọ bụ okwu ndị a na-eji arụkọ okwu ọnụ iji mepụta ahịrịokwu. N’asụsụ Igbo, e nwere ụdị mkparịta ụka asaa (7) dị mkpa: Aha, Ụkaomume, Ngwaaha, Njikọ, Ndọtị, Ụmụnke, na Ịkpọrọ.
Ụdị Mkparịta ụka Na Asụsụ Igbo
- Aha (Noun)
Aha bụ okwu na-akọwa mmadụ, anụmanụ, ihe, ma ọ bụ ebe. Aha bụ ihe na-ezo aka na ihe niile dị n’ezinụlọ mmadụ, anụmanụ, ma ọ bụ ihe na-adịghị ndụ.
Ihe atụ:
– Aha mmadụ: Eze, Ngozi
– Aha anụmanụ**: Nkịta, Ewu
– Aha ebe: Lagos, Ụlọakwụkwọ
– Aha ihe: Akwụkwọ, Ụgbọala
- Ụkaomume (Verbs)
Ụkaomume bụ okwu na-egosipụta omume ma ọ bụ ihe mmadụ na-eme. Ha na-agwa anyị ihe mmadụ ma ọ bụ anụmanụ na-eme.
Ihe atụ:
– Gaa (Go)
– Rie (Eat)
– Nọrọ (Stay)
– Kụziere (Teach)
- Ngwaaha (Adjectives)
Ngwaaha bụ okwu ndị na-akọwa ma ọ bụ na-agbakwunye nkọwa na aha. Ha na-enyere aka ịkọwa àgwà, ụda, ọnụ ọgụgụ, ma ọ bụ ịdị ukwuu nke ihe.
Ihe atụ:
– Ọma (Good)
– Ogologo (Tall)
– Obere (Small)
– Ọcha (White)
- Ụmụnke (Pronouns)
Ụmụnke bụ okwu ndị na-edochi aha ma ọ bụ na-ezo aka na aha. Ọ na-esiri ike icheta aha onye ọbụla mgbe niile, yabụ anyị na-eji ụmụnke.
Ihe atụ:
– M (I)
– Ị (You)
– Ọ (He/She)
– Anyị (We)
– Unu (You, plural)
– Ha (They)
- Ndọtị (Prepositions)
Ndọtị bụ okwu ndị na-egosi ọnọdụ, ebe, ma ọ bụ oge okwu nwere na ahịrịokwu. Ha na-enyere aka ịkọwa ebe mmadụ ma ọ bụ ihe dị, ma ọ bụ otú ihe si dị.
Ihe atụ:
– N’elu (On)
– N’akụkụ (Beside)
– N’ime (Inside)
– N’okpuru (Under)
- Njikọ (Conjunctions)
Njikọ bụ okwu ndị na-ejikọta okwu abụọ ma ọ bụ karịa, ma ọ bụ jikọta ahịrịokwu abụọ iji mepụta okwu zuru ezu.
Ihe atụ:
– Na (And)
– Ma (But)
– N’ihi (Because)
– Ọbụladị (Even though)
- Ịkpọrọ (Adverbs)
Ịkpọrọ bụ okwu na-egosipụta otú, oge, ma ọ bụ ebe omume mere. Ọ na-enyere aka ịkọwa ihe ndị ọzọ banyere verbs (ụkaomume).
Ihe atụ:
– Osisi (Quickly)
– Nwayọọ (Gently)
– Ugbu a (Now)
– Ụtụtụ (Early)
Nchịkọta
N’okwu a, anyị mụtara ihe ụdị mkparịta ụka bụ na asụsụ Igbo. Anyị kwuwapụtara ụdị mkparịta ụka asaa: Aha, Ụkaomume, Ngwaaha, Ụmụnke, Ndọtị, Njikọ, na Ịkpọrọ. Ọ dị mkpa ka ụmụakwụkwọ ghọta na mụta ụdị mkparịta ụka ndị a nke ọma ka ha nwee ike ijikọta ha na ahịrịokwu nke ọma.
Ajụjụ Nnyocha
- Kọwaa ihe ụdị mkparịta ụka pụtara n’asụsụ Igbo.
- Depụta na kọwaa ụdị mkparịta ụka asaa n’asụsụ Igbo.
- Nye ihe atụ atọ maka aha.
- Nye ihe atụ abụọ maka Ụkaomume.
- Nye ihe atụ maka Njikọ na Ndọtị n’asụsụ Igbo.
Get more class notes, videos, homework help, exam practice on iPhone [DOWNLOAD]